ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ

Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2016

Νέο εξεταστικό σύστημα το 2020 & εξελίξεις στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Οι μαθητές της επόμενης Α΄ Λυκείου, δηλαδή από το σχολικό έτος 2017-2018, θα είναι οι πρώτοι που θα «δοκιμάσουν» το νέο εξεταστικό σύστημα. Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Παιδείας στέλνει μήνυμα περί διακριτών ρόλων πανεπιστημίων και ΤΕΙ.

Ειδικότερα, χθες ο υπουργός Παιδείας Νίκος Φίλης (κατά την παρουσίαση του προγράμματος «Δεκατιανό στο Σχολείο») ανέφερε ότι το υπάρχον εξεταστικό σύστημα θα αλλάξει, προσθέτοντας ότι η Γ΄ λυκείου γίνεται στα φροντιστήρια, όπου δίνουν το βάρος οι υποψήφιοι. Ο υπουργός ανέφερε ότι για το θέμα θα γίνει επιπλέον διάλογος και ότι θα αξιοποιηθούν και τα αποτελέσματα του εθνικού διαλόγου. Βέβαια, έσπευσε να ξεκαθαρίσει ότι το πόρισμα της Επιτροπής Διαλόγου, υπό την προεδρία του Αντώνη Λιάκου, δεν αποτελεί την τελική θέση του υπουργείου. Ξεκαθάρισε, επίσης, ότι οι αλλαγές δεν θα αφορούν τους νυν μαθητές λυκείου, αλλά το νέο εξεταστικό σύστημα θα εφαρμοστεί για πρώτη φορά το 2020, δηλαδή για τους μαθητές που τον προσεχή Σεπτέμβριο θα φοιτήσουν στην Α΄ Λυκείου.

Χθες, επίσης, ο κ. Φίλης δήλωσε (ΣΚΑΪ) ότι δεν είναι στον σχεδιασμό της κυβέρνησης να προχωρήσει σε δημοψήφισμα για τον διαχωρισμό Κράτους - Εκκλησίας. Πάντως, δεν απέκλεισε το ζήτημα του διαχωρισμού να επιλεγεί στη συνταγματική αναθεώρηση ως ένα από τα θέματα που θα προταθούν από την κυβέρνηση για δημοψήφισμα. Χαρακτηριστικά, ανέφερε ότι, στο πλαίσιο της συνταγματικής αναθεώρησης, θα γίνουν βήματα για μια νέα σχέση με κατεύθυνση τον διαχωρισμό Κράτους - Εκκλησίας. «Το 70% των πολιτών τάσσεται υπέρ του διαχωρισμού», προσέθεσε.

Στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, χθες το υπουργείο έβαλε μπλόκο στην προσπάθεια των ΤΕΙ να χορηγούν διδακτορικούς τίτλους. Συγκεκριμένα, το ΤΕΙ Πειραιά απένειμε τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα στον πρόεδρο του Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Πειραιά και της Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας Βασίλη Κορκίδη. Ωστόσο, το υπουργείο με ανακοίνωσή του ανέφερε ότι «τα ΤΕΙ είναι θεσμικά και Ακαδημαϊκά Ανώτατα Ιδρύματα. Κατά τον νόμο, ωστόσο, τα ΤΕΙ δεν έχουν δικαίωμα απονομής διδακτορικών τίτλων. Ως εκ τούτου, δεν μπορούν να απονέμουν τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα». Η δυνατότητα χορήγησης διδακτορικών τίτλων διακρίνει τα πανεπιστήμια (που την έχουν) από τα ΤΕΙ (που την ζητούν) και η ηγεσία του υπουργείου εξέφρασε τη δυσφορία της για το θεσμικό ολίσθημα του ΤΕΙ.

Από την άλλη, στο προσκήνιο βρίσκονται οι αλλαγές που προτείνει το υπουργείο στα μεταπτυχιακά προγράμματα. Στο επίκεντρο των αλλαγών βρίσκεται η κατάργηση των διδάκτρων, γεγονός στο οποίο αντιδρούν τα πανεπιστήμια, καθώς εκτιμούν ότι με τον τρόπο αυτό θα πληγεί η ποιότητα των μεταπτυχιακών σε ιδρύματα που δεν έχουν άλλους πόρους να τα υποστηρίξουν. Για το θέμα, ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης είπε ότι «ο τελικός κριτής της αξίας ενός μεταπτυχιακού είναι η ίδια η αγορά, η οποία και θα αξιολογήσει την αξία του».

Επίσης, χθες επιτροπή πρυτάνεων συναντήθηκε με την αρμόδια για την τριτοβάθμια εκπαίδευση αναπληρώτρια υπουργό Παιδείας Σία Αναγνωστοπούλου. Ωστόσο, από την πλευρά στελεχών των ΤΕΙ διατυπώνεται γκρίνια γιατί δεν μετέχουν στον σχετικό διάλογο και εκπρόσωποί τους. Βέβαια, ο πρόεδρος του ΤΕΙ Πειραιά Λάζαρος Βρυζίδης χαρακτήρισε «υπερβολικά» όσα λέγονται περί αντιπαλότητας μεταξύ των πανεπιστημίων και των ΤΕΙ.

Πηγή kathimerini.gr

Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2016

Μη χαίρεστε, δεν καταργούνται οι πανελλήνιες

Η υπόθεση της εισαγωγής των μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι ένας ανακυκλούμενος μύθος για τους κυβερνώντες. Έχοντας πάντα, αυτή την «βασανιστική» «αίσθηση του δικαίου» μέσα τους, προσπαθούν με την πρώτη ευκαιρία, να αποδώσουν «δικαιοσύνη» στον «λαό» τους, χωρίς όμως αποτέλεσμα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ότι πέρασαν 17 χρόνια από την «μεταρρύθμιση Αρσένη», για να επιστρέψουμε πάλι, στις Δέσμες, και στα τέσσερα μαθήματα.

Σε συνέχεια λοιπόν, αυτής της αέναης εκπαιδευτικής αφήγησης, νέο υπόμνημα για τη μέση εκπαίδευση, δημοσίευσε η επιτροπή υπό τον κ. Λιάκο. Το συγκεκριμένο, είναι πιο σαφές από το προηγούμενο και προσδιορίζει με σχετική ακρίβεια, την φιλοσοφία της σχέσης Λυκείου και εισαγωγικών εξετάσεων.

Το νέο υπόμνημα προτείνει σε γενικές γραμμές, τα εξής:

Η επιτροπή εισηγείται το τετραετές γυμνάσιο και το διετές λύκειο. Στο τέλος της Δ’ Γυμνασίου (σημερινής Α’ Λυκείου) οι μαθητές θα δίνουν απολυτήριες εξετάσεις με μέρος των θεμάτων να τίθεται από την τράπεζα θεμάτων. Πρόκειται βεβαίως για την «αμαρτωλή» τράπεζα θεμάτων της Διαμαντοπούλου που με πανηγυρισμούς καταργήθηκε!

Οσοι πάρουν το απολυτήριο του Γυμνασίου θα έχουν ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση και θα μπορούν να εγγραφούν στο Γενικό ή το Επαγγελματικό Λύκειο, με κάποιο βαθμολογικό κριτήριο. Ασφαλώς αυτό είναι το ζητούμενο, δηλαδή στο Γενικό Λύκειο να συνεχίζει μόνο το 30% των μαθητών! Εδώ όμως γελάμε, αν περιμένουμε από τον λαϊκισμό του υπουργείου Παιδείας να βάλει όρια και φραγμούς στις ανεξέλεγκτες επιθυμίες της ελληνικής οικογένειας που θεωρεί ότι το παιδί της μπορεί να γίνει γιατρός επειδή συμμετείχε σε καταλήψεις!

Οι μαθητές, σύμφωνα με την πρόταση, θα διδάσκονται μόνο οκτώ μαθήματα στην Α’ και Β’ του «νέου» Λυκείου. Μερικά από αυτά, θα είναι προαπαιτούμενα για την εισαγωγή σε κάποιες από τις Ανώτατες Σχολές. Στο τέλος της Β’ τάξης, προκειμένου να αποκτήσουν οι μαθητές το απολυτήριο του λυκείου θα εξετάζονται σε πρώτη φάση σε κοινά θέματα σε όλη την Ελλάδα. Επομένως, και πάλι υπάρχουν Πανελλήνιες οι οποίες καθορίζουν τον τρόπο ένταξης στο Πανεπιστήμιο και την απόκτηση του απολυτηρίου το οποίο δεν θα το αποκτούν όλοι. Οι αποτυχόντες θα παίρνουν πιστοποιητικό σπουδών- τι θα το κάνουν, δεν διευκρινίζεται…

Προβλέπεται η προσαρμογή του προφορικού βαθμού στο γραπτό με απόκλιση μέχρι τριών μονάδων. Ο τελικός βαθμός κάθε μαθήματος θα προκύπτει κατά 66% από το γραπτό βαθμό των πανελληνίων εξετάσεων, κατά 11% από προφορικό βαθμό και των δύο ετών, κατά άλλο ένα 11% από τον μέσο όρο των δύο γραπτών εργασιών που θα εκπονούν οι μαθητές, μία σε κάθε τάξη του λυκείου. Το τελευταίο 11% θα προκύπτει από το γραπτό βαθμό της Α’ τάξης. Ο βαθμός των μαθημάτων που θα έχει εξεταστεί ο μαθητής θα προσμετράται με επιπλέον συντελεστή στον υπολογισμό του βαθμού του απολυτηρίου! Είναι λίγο μπερδεμένος ο «αλγόριθμος» αλλά αυτή θα είναι η αξιολόγηση!

Τα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ αποφασίζουν για τον αριθμό των φοιτητών που θα δεχθούν.Υποχρεούνται να προσμετρούν από 80% και πάνω το βαθμό του Εθνικού Απολυτηρίου και σε ένα ποσοστό, θα μπορούν να κάνουν και τα ίδια εξέταση με ένα ειδικό μάθημα

Το αστείο είναι ότι, κάθε φορά που γίνονται ανακοινώσεις, στην κοινή γνώμη κυριαρχεί ένα αυθαίρετο «μότο» που συνάγεται από τις επίσης αυθαίρετες διατυπώσεις τους. «Καταργούνται οι Πανελλήνιες» και η κατάργησή τους σημαίνει στο μυαλό του μέσου ανθρώπου «όποιος θέλει θα σπουδάζει τα πάντα!»! Όχι μόνο δεν καταργούνται αλλά αν εφαρμοστεί αυτό το σύστημα- με Φίλη ή άλλον «αγωνιστή» υπουργό το αποκλείω- τότε θα κλάψουν μανούλες και θα πονέσει κόσμος και κοσμάκης.

Βεβαίως, η επιτροπή Λιάκου, μιας και την διόρισε η κυβέρνηση, κάνει την δουλειά της. Οι άνθρωποι είναι επιστήμονες και αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα ρεαλιστικά και όχι «πιάνοντας τον σφυγμό της κοινωνίας», όπως κάποιοι άλλοι… Σου λέει, δεν μπορεί να πάνε όλοι στο Γενικό Λύκειο- στις κανονικές χώρες το 70% πάει στα ΕΠΑΛ- δεν μπορεί να μην έχουν λόγο τα πανεπιστήμια και δεν μπορεί και η «κουτσή Μαρία» να νομίζει ότι θα γίνει πυρηνικός φυσικός! Όταν έρθει η ώρα όμως της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου να εφαρμόσει τις προτάσεις, θα αρχίσει το ξήλωμα. Και σιγά σιγά, όλα θα παραμείνουν ως έχουν. Χαλαρά και εύκολα. Να χαίρεται ο κόσμος και να γελάει. Να είναι χαρούμενος και ευτυχισμένος. Να μην ζορίζεται!

Επομένως, δεν καταργούνται οι Πανελλήνιες. Γιατί το σύστημα εισαγωγής έχει να κάνει με τον αριθμό θέσεων στα πανεπιστήμια, τις οποίες δεν μπορούμε να αυξήσουμε.

Αντίθετα, στα σχολεία, μπορεί να δούμε σταδιακά, την απόλυτη διάλυση. Επειδή, εδώ, ό τι θέλουμε κάνουμε και πουλάμε «εκδημοκρατισμό» και «ελάφρυνση». Η ειρωνεία είναι ότι όλοι αυτοί που εντάσσονται με όρεξη, στις επιτροπές, περιμένουν να εφαρμοστούν οι προτάσεις τους. Τόσα χρόνια δεν κατάλαβαν «τι κούφια λόγια ήσανε αυτές η βασιλείες»…

πηγή protagon.gr

Σάββατο 8 Οκτωβρίου 2016

Χαμηλώνει ο πήχυς στο γυμνάσιο

Οι μαθητές του γυμνασίου μπορούν να προαχθούν και να πάρουν απολυτήριο από τη βασική, υποχρεωτική εννεαετή εκπαίδευση της χώρας μας με 5, 6, 7 σε βασικά μαθήματα, όπως η Ελληνική Γλώσσα, η Ιστορία, τα Μαθηματικά και η Φυσική. Σε αυτή την ποιοτική έκπτωση οδηγεί η χθεσινή απόφαση του υπουργείου Παιδείας, που ανατρέπει προηγούμενη απόφαση, η οποία έτσι κι αλλιώς είχε κάνει... περίπατο το γυμνάσιο.

Ειδικότερα, με βάση τις αλλαγές στο γυμνάσιο που ανακοινώθηκαν το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτεμβρίου, λίγο πριν από την έναρξη της σχολικής χρονιάς, είχε σταλεί στα σχολεία εγκύκλιος που στο θέμα της προαγωγής και απόλυσης των μαθητών όριζε τα εξής: «Ο μαθητής κρίνεται άξιος προαγωγής ή απόλυσης:

• Οταν έχει σε κάθε μάθημα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον 10.

• Ή όταν έχει βαθμό ετήσιας επίδοσης σε καθένα από τα μαθήματα της πρώτης ομάδας (ομάδα Α΄) τουλάχιστον 8 και έχει συνολικό μέσον όρο βαθμών ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον 12».

Την ομάδα Α΄ αποτελούν η Νεοελληνική Γλώσσα και Γραμματεία (κοινή εξέταση της Γλωσσικής Διδασκαλίας και της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας), τα Μαθηματικά, η Φυσική και η Ιστορία, τα μόνα μαθήματα στα οποία οι μαθητές θα εξετάζονται γραπτώς στο τέλος της σχολικής χρονιάς. Εως και τον Ιούνιο του 2016 εξετάζονταν σε όλα τα μαθήματα. Αρα, με την απόφαση του υπουργού Νίκου Φίλη μειώνονται ο εξεταστικός φόρτος στο τέλος της χρονιάς, το άγχος και ίσως το φροντιστήριο που απαιτείται για κάποιους μαθητές.

Με τη χθεσινή εγκύκλιο ο πήχυς χαμηλώνει, αφού δεν απαιτείται ούτε καν 8 για τα βασικά μαθήματα. Ιδού τι λέει εγκύκλιος: «Ο μαθητής κρίνεται άξιος προαγωγής ή απόλυσης:

• Οταν έχει σε κάθε μάθημα βαθμό ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον 10.

• Ή όταν έχει γενικό μέσον όρο βαθμών ετήσιας επίδοσης τουλάχιστον 13». Βεβαίως, ο μέσος όρος που απαιτείται για την προαγωγή και την απόλυση αυξάνεται σε 13 από 12, εάν ένας μαθητής έχει βαθμολογηθεί σε κάποια μαθήματα κάτω από 10. Ωστόσο, σύμφωνα με μέλη της ΟΛΜΕ, από την εμπειρία προκύπτει ότι η χθεσινή απόφαση διευκολύνει τους μαθητές, αφού μπορεί να βαθμολογηθούν με 5, 6 ή 7 στα βασικά μαθήματα, αλλά μπορεί να βγάλουν τελικό μέσον όρο 13 ευνοούμενοι από τα υπόλοιπα, σχετικά εύκολα μαθήματα. Συγκεκριμένα, υπάρχουν τα μαθήματα της ομάδας Β΄ (Αρχαία Ελληνικά, Θρησκευτικά, Χημεία, Βιολογία, Γεωλογία-Γεωγραφία, Αγγλικά, δεύτερη ξένη γλώσσα, Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, Οικιακή Οικονομία), στα οποία οι μαθητές θα εξετάζονται με διαγωνίσματα ή εργασίες κατά τη διάρκεια του διδακτικού έτους και τα μαθήματα της ομάδας Γ΄ (Τέχνες, Μουσική, Γυμναστική), στα οποία οι μαθητές δεν θα εξετάζονται καθόλου.

Η άποψη που έχουν για το θέμα στελέχη του υπουργείου που μίλησαν χθες στην «Κ» συμπυκνώνεται στο ερώτημα «γιατί μαθητής είναι άξιος προαγωγής εάν έχει 8 στα βασικά μαθήματα και όχι 7;». Η άλλη άποψη είναι ότι ο βαθμολογικός πήχυς στέλνει αξιακό μήνυμα αριστείας στους μαθητές...

πηγή: Καθημερινή - έντυπη έκδοση

Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2016

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ (5ο ΜΕΡΟΣ)

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4o

ΣΤΟΙΧΕΙΟΜΕΤΡΙΑ

4.1 Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής

Στις παρακάτω ερωτήσεις να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

1. Η τιμή της σταθεράς του Avogadro (Ν_Α):

α. εξαρτάται από τη θερμοκρασία του σώματος για το οποίο μετρήθηκε

β. εξαρτάται από την πίεση του αερίου σώματος για το οποίο μετρήθηκε

γ. εξαρτάται από την πίεση και τη θερμοκρασία του σώματος

δ. εξαρτάται από άλλους παράγοντες

ε. είναι σταθερή και δεν εξαρτάται από κανένα παράγοντα.

2. 0,2mol CH₄ αποτελούνται από:

α. 12,04 × 10²² μόρια CH₄

β. 3,01 × 10²³ μόρια CH₄

γ. 3g C και 0,2g H

δ. 6,02 × 10²³ άτομα C και 24,08 × 10²³ άτομα H

ε. 0,2g CH₄.

3. Η τιμή της σταθεράς των αερίων (R) εξαρτάται:

α. από τη φύση των αερίων

β. από τη θερμοκρασία των αερίων

γ. από την πίεση των αερίων

δ. από την πίεση και τη θερμοκρασία των αερίων

ε. δεν εξαρτάται από κανένα παράγοντα.

4. 4,48L αερίου CO₂ σε πρότυπες συνθήκες (STP)

i) είναι:

α. 2mol β. 0,5mol γ. 0,2mol δ. 5mol

ii) αποτελούνται από:

α. 12,04 × 10²³ άτομα C και 24,08 × 10²³ άτομα

β. 12,04 × 10²³ μόρια CO₂

γ. 3,01 × 10²⁴ μόρια CO₂

δ. 12,04 × 10²² άτομα C και 24,08 × 10²² άτομα Ο.

5. Σε δοχείο σταθερού όγκου περιέχεται ορισμένη ποσότητα ενός αερίου, θερμοκρασίας Τ και πίεσης P. Αν αυξήσουμε τη θερμοκρασία του αερίου η πίεσή του:

α. δε θα μεταβληθεί

β. θα αυξηθεί ή θα ελαττωθεί ανάλογα με το είδος του αερίου

γ. θα αυξηθεί

δ. θα ελαττωθεί.

6. Αν αυξήσουμε τη θερμοκρασία ορισμένης ποσότητας ενός αερίου διατηρώντας σταθερή την πίεσή του, τότε η πυκνότητα του αερίου:

α. δε θα μεταβληθεί

β. θα αυξηθεί ή θα ελαττωθεί ανάλογα με το είδος του αερίου

γ. θα ελαττωθεί

δ. θα αυξηθεί.

7. Δύο διαλύματα Δ₁ και Δ₂ της ίδιας ουσίας έχουν συγκεντρώσεις C₁ και C₂ αντίστοιχα και ισχύει: C₁ = 2C₂.

i) Αν αραιώσουμε τα δύο αυτά διαλύματα μέχρι να διπλασιαστεί ο όγκος τους, για τις συγκεντρώσεις C₁΄ και C₂΄ αντίστοιχα των αραιωμένων διαλυμάτων θα ισχύει:

α. C₁΄ < 2C₂΄ β. C₁΄ > 2C₂΄ γ. C₁΄ = 2C₂΄ δ. C₁΄ < C₂΄

ii) Αν αναμείξουμε τα αραιωμένα διαλύματα για τη συγκέντρωση C΄ του διαλύματος που θα προκύψει θα ισχύει:

α. C₁΄ < C΄ < C₂΄ β. C₁΄ > C΄ > C₂΄

γ. C₁΄ > C΄ = C₂΄ δ. C₁΄ = C΄ = 2C₂΄

8. Αν σε μια χημική αντίδραση τόσο τα αντιδρώντα, όσο και τα προϊόντα σώματα αυτής είναι αέρια, τότε:

α. ο όγκος των προϊόντων είναι πάντα ίσος με τον όγκο των αντιδρώντων στις ίδιες συνθήκες

β. ο όγκος των αντιδρώντων είναι πάντα μικρότερος από τον όγκο των προϊόντων στις ίδιες συνθήκες

γ. ο όγκος των προϊόντων είναι πάντα μικρότερος από τον όγκο των αντιδρώντων στις ίδιες συνθήκες

δ. η σχέση ανάμεσα στον όγκο των αντιδρώντων και τον όγκο των προϊόντων εξαρτάται από τη χημική αντίδραση.

9. Ένα διάλυμα HCl εξουδετερώνεται πλήρως από ένα διάλυμα Ca (OH)₂ αν:

α. οι όγκοι των δύο διαλυμάτων που αναμειγνύονται είναι ίσοι

β. οι αριθμοί mol του οξέος και της βάσης είναι ίσοι

γ. οι μάζες του οξέος και της βάσης είναι ίσες

δ. το τελικό διάλυμα περιέχει μία μόνο διαλυμένη ουσία.

10. Διάλυμα Δ₁ ΝaOH έχει συγκέντρωση C₁, ενώ διάλυμα Δ₂ HCl έχει συγκέντρωση C₂.

i) Αν αραιώσουμε ορισμένο όγκο του διαλύματος Δ₁ με διπλάσιο όγκο νερού, τότε για τη συγκέντρωση C₃ του διαλύματος που θα προκύψει θα ισχύει:

α. C₃ = 2C₁ β. C₃ = C₁/2 γ. C₃ = 3C₁ δ. C₃ = C₁/3

ii) Αν το διάλυμα Δ₁ έχει pH = x και το διάλυμα Δ₂ έχει pH = y, για τις τιμές x, y θα ισχύει:

α. x = 7, y = 7 β. x = 7, y < 7 γ. x > 7, y = 7 δ. x > 7, y < 7

iii) Αν αναμείξουμε ίσους όγκους από τα διαλύματα Δ₁ και Δ₂ τότε οι διαλυμένες ουσίες στο διάλυμα που θα προκύψει:

α. είναι μόνο NaCl

β. είναι NaCl και HCl

γ. είναι NaCl και NaOH

δ. εξαρτώνται από τις τιμές των συγκεντρώσεων C₁ και C₂

ε. είναι NaOH και HCl.

11. Αν αναμείξουμε στοιχειομετρικές ποσότητες Cl₂ και Η₂, τότε μετά την ολοκλήρωση της ποσοτικής αντίδρασης Cl₂ + Η₂ ® 2ΗCl, στα προϊόντα θα υπάρχει:

α. μόνο ΗCl γ. ΗCl και Cl₂

β. ΗCl και Η₂δ. ΗCl, Cl₂ και Η₂.

12. Αν ορισμένος όγκος ενός διαλύματος οξέος συγκέντρωσης C₁ εξουδετερώνεται από ίσο όγκο διαλύματος NaOH συγκέντρωσης C₂, τότε μεταξύ των συγκεντρώσεων C₁και C₂ των δύο διαλυμάτων:

α. ισχύει C₁ < C₂γ. ισχύει C₁= C₂

β. ισχύει C₁> C₂δ. δε μπορεί να γίνει σύγκριση, διότι
η σχέση μεταξύ αυτών εξαρτάται από
το είδος του οξέος.

4.2 Ερωτήσεις διάταξης

1. Αν είναι γνωστό ότι το άτομο του Na είναι 23 φορές βαρύτερο από το άτομο του Η, να διατάξετε τις παρακάτω ενώσεις κατά σειρά αυξανόμενης μοριακής μάζας:

NaH₂PO₄, H₂, PH₃, H₃PO₄, Na₂HPO₄, H₃PO₃ και Na₃PO₄.

2. 4g H₂ περιέχουν α μόρια. 0,5mol Ο₂ περιέχουν β μόρια. 5,6L NH₃ υπό STP περιέχουν γ μόρια. 46g ΝΟ₂ περιέχουν δ μόρια.

Να διατάξετε τους αριθμούς α, β, γ και δ κατά αύξουσα σειρά. Δίνονται τα ατομικά βάρη των στοιχείων: Η:1, Ν:14, Ο:16.

3. Σε τέσσερα όμοια δοχεία Α, Β, Γ και Δ περιέχονται αντίστοιχα τα αέρια C₂H₆, O₂, CH₄ και ΝΗ₃ και ασκούν την ίδια πίεση στην ίδια θερμοκρασία. Διατάξτε ξανά τα δοχεία αυτά κατά σειρά αυξανόμενης μάζας του αερίου που περιέχουν, με πρώτο το δοχείο που περιέχει το αέριο με τη μικρότερη μάζα.

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: C:12, Ο:16, Η:1, Ν:14.

4. Σε τέσσερα όμοια δοχεία Α, Β, Γ και Δ περιέχονται αντίστοιχα 2g C₂H₆, 2g O₂, 2g CH₄ και 2g ΝΗ₃ και ασκούν την ίδια πίεση στην ίδια θερμοκρασία. Να διατάξετε τα τέσσερα αυτά δοχεία κατά σειρά αυξανόμενου όγκου.

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: C:12, Ο:16, Η=1, Ν=14.

5. Σε τέσσερα όμοια δοχεία Α, Β, Γ και Δ περιέχονται αντίστοιχα 3g CO, 3g C₂H₂, 3g O₂ και 3g CO₂ στην ίδια θερμοκρασία. Να διατάξετε τα τέσσερα αυτά δοχεία κατά σειρά αυξανόμενης πίεσης που ασκεί το αέριο που περιέχεται σ’ αυτά.

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: C:12, Η:1, Ο:16.

6. Σε τρία όμοια δοχεία Α, Β και Γ περιέχονται ίσες μάζες των ενώσεων CH₂O, CO και CH₂O₂ αντίστοιχα σε αέρια κατάστασης και στην ίδια θερμοκρασία. Να διατάξετε τα τρία αυτά δοχεία κατά σειρά αυξανόμενης πίεσης των αερίων που βρίσκονται σ’ αυτά.

4.3 Ερωτήσεις αντιστοίχησης

1. Σε τέσσερα δοχεία Α, Β, Γ και Δ περιέχονται αντίστοιχα: 6,4g O₂, 0,3mol CO₂, 14g N₂ και 0,4mol CH₄ που ασκούν την ίδια πίεση στην ίδια θερμοκρασία.

Να αντιστοιχήσετε κάθε δοχείο της στήλης (Ι) με τον όγκο του που περιέχεται στη στήλη (ΙΙ).

(Ι) (ΙΙ)

Α 1L

Β 0,4L

Γ 0,6L

Δ 0,8L

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: C:12, Ο:16, Η:1, Ν:14.

2. Να γίνει αντιστοίχηση μεταξύ των στοιχείων που αναφέρονται στις παρακάτω στήλες:

Μάζα αερίου Αριθμός mol Όγκος σε STP/L Αριθμός μορίων

0,4g H₂ 0,5 4,48 3,0 . 10²³

17,6g CO₂ 0,4 11,20 2,4 . 10²³

10g Ne 0,2 8,96 1,2 . 10²³

3. Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Η:1, C:12, Ο:16, Νe:20.

Σε τέσσερα όμοια δοχεία Α, Β, Γ και Δ περιέχονται αντίστοιχα: 6,4g O₂, 14g N₂, 0,3mol CO₂ και 0,4mol CH₄ στην ίδια θερμοκρασία.

Να αντιστοιχήσετε κάθε δοχείο της στήλης (Ι) με την πίεση που ασκεί το αέριο που περιέχει και περιλαμβάνεται στη στήλη (ΙΙ).

(Ι) (ΙΙ)

Α 1atm

Β 0,8atm

Γ 0,4atm

Δ 0,6atm

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: C:12, Ν=14, Ο:16, Η:1.

4. Το καθένα από πέντε όμοια δοχεία περιέχει στις ίδιες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας ένα από τα αέρια της στήλης (Ι) η μάζα του οποίου περιλαμβάνεται στη στήλη (ΙΙ).

Να αντιστοιχήσετε το κάθε αέριο της στήλης (Ι) με τη μάζα του που περιέχεται στη στήλη (ΙΙ).

(Ι) (ΙΙ)

H₂ 8,8g

CO₂ 3,4g

HCl 0,4g

NH₃ 6,8g

H₂S 7,3g

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Η:1, C:12, O:16, Ν=14, Cl:35,5. S:32.

5. Σε ορισμένες συνθήκες η πυκνότητα του υδρογόνου βρέθηκε ίση με 0,1g/L. Να γίνει αντιστοίχηση μεταξύ του κάθε αερίου της στήλης (Ι) με την τιμή της πυκνότητάς του που αναφέρεται στη στήλη (ΙΙ). Οι πυκνότητες και των επτά αερίων μετρήθηκαν στις ίδιες συνθήκες.

(Ι) (ΙΙ)

CO₂ 3,2g/L

CΗ₄ 2,2g/L

SO₂ 0,8g/L

άζωτο 1,6g/L

οξυγόνο 0,2g/L

ήλιο 1,4g/L

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: C:12, Ο:16, Η:1, S:32, He:4, Ν:14.

6. Τέσσερα διαλύματα Δ₁, Δ₂, Δ₂ και Δ₄ έχουν ίδιο όγκο V και συγκεντρώσεις 0,20Μ, 0,40Μ, 0,50Μ και 0,80Μ αντίστοιχα. Να αντιστοιχήσετε κάθε διάλυμα στήλης (Ι) με τον αριθμό mol της διαλυμένης ουσίας που περιέχει και περιλαμβάνεται στη στήλη (ΙΙ):

(Ι) (ΙΙ)

Δ₁ 0,08mol

Δ₂ 0,10mol

Δ₃ 0,04mol

Δ₄ 0,16mol

4.4 Ερωτήσεις συμπλήρωσης

1. Ίσοι όγκοι αερίων στις ίδιες συνθήκες ............................ και ........................ περιέχουν τον ίδιο αριθμό ............................... .

2. Συμπληρώστε τα κενά του παρακάτω πίνακα, που αφορούν τα αέρια τα οποία αναγράφονται στην πρώτη στήλη.

	m/g	όγκος σε STP/L	αριθμός mol	αριθμός μορίων
CO				12,04 × 10²³
Cl₂		11,2
H₂S	34

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: C:12, Ο:16, Cl:35,5, Η:1, S:32.

3. Αν διπλασιάσουμε τον όγκο ορισμένης ποσότητας αερίου διατηρώντας τη θερμοκρασία του σταθερή, η πίεσή του θα ................................................ . Αν διπλασιάσουμε τη θερμοκρασία Τ ορισμένης ποσότητας αερίου διατηρώντας σταθερό τον όγκο του, η πίεσή του θα .................................... . Αν διπλασιάσουμε τη θερμοκρασία Τ ορισμένης ποσότητας αερίου διατηρώντας σταθερή την πίεσή του, ο όγκος του θα .................................. .

4. Αν αραιώσουμε V₁L ενός διαλύματος συγκέντρωσης C₁ με V₂L νερού, το διάλυμα που προκύπτει θα έχει όγκο V = ............................. , o αριθμός mol της διαλυμένης ουσίας που θα περιέχεται σ’ αυτό θα είναι n = ............... και η συγκέντρωσή του θα είναι C₂ = ....................................... .

5. Αν αναμείξουμε V₁L διαλύματος NaOH συγκέντρωσης C₁ = 0,10M με V₂L διαλύματος NaOH συγκέντρωσης C₂ = 0,50M, το διάλυμα που προκύπτει θα έχει όγκο V = ............................... και συγκέντρωση C η οποία δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερη από ................... , ούτε μικρότερη από ........................... .

6. Το Ν₂ και το Η₂ αντιδρούν σε κατάλληλες συνθήκες σύμφωνα με την εξίσωση: Ν₂ + 3Η₂ ® 2ΝΗ₃

i) 0,2mol Ν₂ αντιδρούν με ............mol Η₂ και παράγονται ........mol ΝΗ₃

ii) .....L N₂ αντιδρούν με ........L H₂ και παράγονται 0,20L NH₃ στις ίδιες συνθήκες θερμοκρασίας και πίεσης.

iii) Αν αναμείξουμε 0,4mol N₂ με 1,2mol H₂ θα αντιδράσουν πλήρως και θα παραχθούν ........... mol NH₃. Στην περίπτωση αυτή οι αρχικές ποσότητες που αναμείξαμε ονομάζονται .................................. .

iv) Αν αναμείξουμε 0,4mol N₂ με 0,6mol H₂ θα αντιδράσουν πλήρως ......mol ........ με ........mol .......... και θα παραχθούν .......... mol NH₃, ενώ θα περισσέψουν .....mol ...... .

4.5 Ερωτήσεις σύντομης απάντησης

1. Δώστε τους ορισμούς των παρακάτω εννοιών:

α. Σχετική ατομική μάζα (ή ατομικό βάρος) στοιχείου

β. Σχετική μοριακή μάζα (ή μοριακό βάρος) στοιχείου ή χημικής ένωσης.

2. Σε ποιες κατηγορίες σωμάτων αναφέρονται οι έννοιες «ατομική μάζα» και «μοριακή μάζα» και πώς ορίζονται οι έννοιες αυτές;

3. Τι εννοούμε όταν λέμε ότι το ατομικό βάρος του Fe είναι 56 και τι όταν λέμε ότι το μοριακό βάρος του H₂O είναι 18;

4. Πόσα άτομα περιέχει 1mol ατόμων υδρογόνου και πόσα 1mol μορίων υδρογόνου;

5. Πώς ορίζεται ο γραμμομοριακός όγκος των αερίων (Vm) και ποια είναι η τιμή του σε πρότυπες συνθήκες (STP);

6. Γράψτε την καταστατική εξίσωση των αερίων και εξηγήστε τι παριστάνει καθένα από τα σύμβολα που αυτή περιλαμβάνει.

7. Χρησιμοποιείστε την καταστατική εξίσωση των αερίων και βρείτε την τιμή και τις μονάδες μέτρησης της σταθεράς των αερίων (R).

8. Πώς μεταβάλλεται η συγκέντρωση (C) ενός διαλύματος όταν το αραιώσουμε; Αν συνεχίζουμε την αραίωση σε ποια οριακή τιμή θα τείνει η τιμή της;

9. Πώς μεταβάλλεται η συγκέντρωση (C) ενός διαλύματος NaCl όταν εξατμίζουμε νερό με σταθερή θερμοκρασία;

10. Τι εκφράζουν οι συντελεστές των χημικών ουσιών σε μια χημική εξίσωση;

11. Πότε λέμε ότι οι δύο ουσίες Α και Β που αντιδρούν βρίσκονται σε «στοιχειομετρική αναλογία»;

4.6 Ερωτήσεις ανάπτυξης

1. Τι εκφράζει η σταθερά του Avogadro, πώς συμβολίζεται και ποια είναι η τιμή της;Να υπολογιστεί ο αριθμός μορίων που περιέχονται σε 8,8g CO₂.

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: C:12, Ο:16.

2. Να διατυπώσετε την υπόθεση του Avogadro και με βάση την υπόθεση αυτή να αποδείξετε ότι 1mol οποιουδήποτε αερίου σώματος έχει σταθερό όγκο σε σταθερές συνθήκες. Πώς ονομάζεται ο όγκος αυτός και ποια είναι η τιμή του σε πρότυπες συνθήκες (STP);

3. α. Τι ονομάζεται γραμμομοριακός όγκος ενός αερίου, από τι εξαρτάται η τιμή του και ποια είναι αυτή σε πρότυπες συνθήκες (STP);

β. Να υπολογιστεί ο γραμμομοριακός όγκος σε θερμοκρασία 27,3 °C και πίεση 2atm.

4. Χρησιμοποιήστε την καταστατική εξίσωση των αερίων και βρείτε τη σχέση που εκφράζει την πυκνότητα ενός αερίου σε συνάρτηση με την πίεση, τη θερμοκρασία και τη μοριακή του μάζα.

5. Χρησιμοποιήστε την καταστατική εξίσωση των αερίων και βρείτε τη σχέση με την οποία μπορούμε να υπολογίσουμε τη μοριακή μάζα (μοριακό βάρος) ενός αερίου, αν γνωρίζουμε τη μάζα του m, τον όγκο του V, την πίεση P και τη θερμοκρασία Τ.

6. Ορισμένη ποσότητα αερίου σε θερμοκρασία Τ₁ έχει όγκο V₁ και ασκεί πίεση P₁. Η ίδια ποσότητα του αερίου αυτού σε θερμοκρασία Τ₂ έχει όγκο V₂ και ασκεί πίεση P₂. Να βρείτε τη σχέση που συνδέει τα μεγέθη Τ₁, V₁, P₁ της μιας κατάστασης του αερίου με τα μεγέθη Τ₂, V₂, P₂ της δεύτερης κατάστασής του.

7. Χρησιμοποιήστε την καταστατική εξίσωση των αερίων για να αποδείξετε ότι για ορισμένη ποσότητα ενός αερίου:

α. υπό σταθερή θερμοκρασία η πίεσή του μεταβάλλεται αντιστρόφως ανάλογα με τον όγκο

β. υπό σταθερό όγκο η πίεσή του μεταβάλλεται ανάλογα με τη θερμοκρασία Τ.

γ. υπό σταθερή πίεση ο όγκος του μεταβάλλεται ανάλογα με τη θερμοκρασία Τ.

8. Τρία διαλύματα υδροξειδίου του νατρίου (NaOH) Δ₁, Δ₂ και Δ₃ έχουν αντίστοιχα περιεκτικότητες 20% w/w, 20% w/v και 2Μ.

α. Τι πληροφορίες δίνουν αυτές οι εκφράσεις περιεκτικότητας για τα τρία διαλύματα;

β. Αν το διάλυμα Δ₁ έχει πυκνότητα 1,15 g/mL, ποιο από τα διαλύματα Δ₁ και Δ₂ είναι πυκνότερο, δηλαδή έχει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση;

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Na:23, H:1, Ο:16.

9. Ένα διάλυμα άλατος θερμαίνεται μέχρι να βράσει. Κατά τη διάρκεια του βρασμού του διαλύματος, η συγκέντρωσή του αυξάνεται λόγω εξαέρωσης νερού. Η αύξηση όμως αυτή της συγκέντρωσης του διαλύματος διακόπτεται κάποια χρονική στιγμή, μετά από την οποία αποκτά σταθερή τιμή C₀, αν και συνεχίζεται ο βρασμός.

α. Πώς εξηγείται το φαινόμενο αυτό;

β. Από τι καθορίζεται η τιμή της C₀;

10. Διαλύουμε σε ορισμένη ποσότητα νερού 0,1mol Ca(OH)₂ και 0,1mol ΗΝΟ₃ ώστε να προκύψει διάλυμα όγκου 2L. Να εξετάσετε:

α. Ποιες ουσίες θα υπάρχουν τελικά στο διάλυμα;

β. Ποια θα είναι η συγκέντρωση κάθε μιας απ’ αυτές στο διάλυμα;

γ. Αν προσθέσουμε στο τελικό διάλυμα μερικές σταγόνες μπλε βάμματος του ηλιοτροπίου, τι χρώμα θα αποκτήσει το διάλυμα και για ποιο λόγο;

11. Διαθέτουμε τρία διαλύματα Δ₁, Δ₂ και Δ₃ που περιέχουν αντίστοιχα 1mol HCl, 1mol NaOH και 1mol AgNO₃.

i) Να γράψετε τις χημικές εξισώσεις των αντιδράσεων που θα πραγματοποιηθούν στις εξής περιπτώσεις:

α. αν αναμείξουμε τα διαλύματα Δ₁ και Δ₂ και στο μείγμα που θα προκύψει προσθέσουμε το διάλυμα Δ₃

β. αν αναμείξουμε τα διαλύματα Δ₁ και Δ₃ και στο μείγμα που θα προκύψει προσθέσουμε το διάλυμα Δ₂

γ. αν αναμείξουμε τα διαλύματα Δ₂ και Δ₃ και στο μείγμα που θα προκύψει προσθέσουμε το διάλυμα Δ₁.

ii) Να αιτιολογήσετε την πραγματοποίηση όλων των παραπάνω αντιδράσεων και να γράψετε ποια θα είναι η διαλυμένη ουσία που θα υπάρχει τελικά στο διάλυμα σε κάθε περίπτωση.

4.7 Ερωτήσεις τύπου σωστό - λάθος με αιτιολόγηση

Εξηγήστε αν ισχύουν ή όχι οι προτάσεις που ακολουθούν. Να αναφέρετε σχετικό παράδειγμα, όπου το κρίνετε σκόπιμο.

1. Η ατομική μάζα ενός στοιχείου είναι μεγαλύτερη ή ίση από τον ατομικό αριθμό του στοιχείου αυτού.

2. Αν τα στοιχεία Α και Β έχουν αντίστοιχα ατομικές μάζες 14 και 16, τότε η μοριακή μάζα κάθε ένωσης μεταξύ των δύο αυτών στοιχείων είναι μεγαλύτερη ή ίση με 30.

3. Το μοριακό βάρος της ένωσης μεταξύ δύο στοιχείων Α και Β είναι πάντα ίσο με το άθροισμα των ατομικών βαρών των δύο αυτών στοιχείων.

4. Μεταξύ δύο χημικών ενώσεων μεγαλύτερη μοριακή μάζα έχει εκείνη που αποτελείται από τα περισσότερα στοιχεία.

5. 1mol μορίων CO₂ περιέχει 1 άτομο C και 2 άτομα Ο.

6. 1mol μορίων οποιασδήποτε αέριας ουσίας έχει όγκο 22,4L.

7. 2L υδρογόνου σε ορισμένες συνθήκες έχουν τον ίδιο αριθμό μορίων με αυτόν που περιέχεται σε 2L NΗ₃ στις ίδιες συνθήκες.

8. Η αναλογία των όγκων δύο αερίων στις ίδιες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας είναι ίση με την αναλογία των mol μορίων των αερίων αυτών.

9. Αν διπλασιάσουμε τον όγκο ορισμένης ποσότητας ενός αερίου με σταθερή τη θερμοκρασία, η πίεσή του θα διπλασιαστεί.

10. Για να διπλασιάσουμε ταυτόχρονα τον όγκο και την πίεση ορισμένης ποσότητας ενός αερίου θα πρέπει να διπλασιάσουμε τη θερμοκρασία Τ.

11. Αν διπλασιάσουμε τη θερμοκρασία Τ ορισμένης ποσότητας αερίου διατηρώντας σταθερή την πίεσή του, η πυκνότητά του θα υποδιπλασιαστεί.

12. Όταν αραιώσουμε ένα διάλυμα με προσθήκη διαλύτη, η συγκέντρωσή του θα ελαττωθεί.

13. Σε κάθε χημική αντίδραση το πλήθος των mol των ουσιών που παράγονται είναι πάντα ίσο με το πλήθος των mol των ουσιών που αντέδρασαν.

14. Αν σε μια χημική αντίδραση τόσο τα αντιδρώντα, όσο και τα προϊόντα αυτής είναι αέρια σώματα, τότε η ολική πίεση των αερίων πριν και μετά την αντίδραση έχει την ίδια τιμή, εφόσον η αντίδραση πραγματοποιήθηκε σε κλειστό δοχείο με σταθερά τοιχώματα και η θερμοκρασία δε μεταβλήθηκε.

4.8 Συνδυαστικές ερωτήσεις διαφόρων μορφών

1. Η μάζα ενός μορίου CH₄ είναι ίση με:

α. 6,02 . 10²³g β. 2,66 . 10^-23g γ. 16g δ. 0,32g

Βάλτε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση και αιτιολογήστε την απόρριψη των τριών άλλων.

2. α. Να κατατάξετε κατά σειρά αυξανόμενης μοριακής μάζας τα παρακάτω σώματα. Δεν είναι απαραίτητη η γνώση των ατομικών μαζών των στοιχείων:

Η₂Ο, CH₄O, H₂, (NH₂)₂CO, (NH₄)₂CO₃

................, ................, ................, ................, ................

β. Δώστε μια σύντομη εξήγηση για την κατάταξη που κάνατε.

3. Να συμπληρώσετε τα κενά του παρακάτω πίνακα, αφού υπολογίσετε τις ατομικές μάζες των τριών στοιχείων (Ν, Ο, Ca), με βάση τα δεδομένα που αναγράφονται σ’ αυτόν.

μοριακός τύπος	Ca₃N₂	CaO	N₂Ο₅	Ca(NO₃)₂	NO₂	NO
μοριακή μάζα		56			46	30

4. i) Τα διατομικά στοιχεία Α και Β έχουν μοριακές μάζες 2 και 28 αντίστοιχα. Η μοριακή μάζα μιας ένωσης μεταξύ των δύο αυτών στοιχείων μπορεί να είναι: (βάλτε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση)

α. 12 β. 14 γ. 17 δ. 36,5

ii) Εξηγήστε τους λόγους για τους οποίους απορρίψατε τις υπόλοιπες τρεις απαντήσεις.

5. i) Ποια ζεύγη από τα παρακάτω αέρια είναι δυνατό να έχουν συγχρόνως την ίδια μάζα, την ίδια πίεση, τον ίδιο όγκο και την ίδια θερμοκρασία;

CO₂ N₂ C₃H₈ CO CH₄ O₂

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: C:12, Η:1, Ο:16, Ν:14.

ii) Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας.

6. i) Σε θερμοκρασία 0 °C και πίεση 2atm το υγρό νερό έχει πυκνότητα p = 1g/cm³. Στις συνθήκες αυτές 1mol νερού έχει όγκο:

α. 22,4L β. 11,2L γ. 17cm³ δ. 18cm³ ε. 1cm³

ii) Ο όγκος 1mol υδρατμών σε θερμοκρασία 273 °C και πίεση 0,5atm είναι .................... . Αιτιολογήστε την απάντησή σας.

7. i) 1mol Η₂S σε θερμοκρασία 273°C και πίεση 0,5atm έχει μάζα:

α. 8,5g β. 136g γ. 17g δ. 34g

και καταλαμβάνει όγκο:

α. 44,8L β. 22,4L γ. 11,2L δ. 89,6L

Βάλτε σε κύκλο τα γράμματα που αντιστοιχούν στις σωστές απαντήσεις.

ii) Αιτιολογήστε την επιλογή σας για κάθε μία από τις δύο ερωτήσεις.

8. i) Διαθέτουμε ένα διάλυμα NaOH (Δ₁) και ένα διάλυμα ΚΟΗ (Δ₂) της ίδιας συγκέντρωσης C. Για τις % w/v περιεκτικότητες των δύο αυτών διαλυμάτων ισχύει ότι:

α. είναι ίσες

β. είναι μεγαλύτερη του Δ₁

γ. είναι μεγαλύτερη του Δ₂

δ. δεν μπορούμε να τις συγκρίνουμε, διότι δεν είναι επαρκή τα δεδομένα.

Βάλτε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση και αιτιολογήστε την επιλογή σας

ii) Αν αναμείξουμε ίσους όγκους από τα παραπάνω διαλύματα (Δ₁ και Δ₂), το διάλυμα Δ που θα προκύψει θα έχει συγκεντρώσεις C₁ και C₂ ως προς το NaOH και το ΚΟΗ, αντίστοιχα, ίσες με:

α. C₁ = C/2, C₂ = 2C γ. C₁ = 2C, C₂ = 2C

β. C₁ = 2C, C₂ = C/2 δ. C₁ = C/2, C₂ = C/2.

Βάλτε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

9. Ένας μαθητής ανέμειξε στο εργαστήριο διάλυμα NaOH συγκέντρωσης C₁ = 0,05Μ με διάλυμα NaOH συγκέντρωση C₂ = 0,2Μ. Στη συνέχεια προσπάθησε αρκετές φορές να υπολογίσει τη συγκέντρωση C του διαλύματος που προέκυψε από την ανάμειξη και βρήκε τα εξής τέσσερα διαφορετικά αποτελέσματα:

C = 0,4M, C = 0,04M, C = 0,05M και C = 0,1M

i) Ποιες από τις τιμές αυτές έπρεπε να απορρίψει ο μαθητής και για ποιο λόγο;

ii) Αν υποτεθεί ότι η μία από τις τέσσερις απαντήσεις είναι σωστή, τότε για τους όγκους V₁ και V₂ που αναμείχθηκαν ισχύει η σχέση:

α. V₁ < V₂ β. V₁ > V₂ γ. V₁ = V₂

Βάλτε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση και αιτιολογήστε την επιλογή σας.

10. Τρία διαλύματα Δ₁, Δ₂ και Δ₃ περιέχουν αντίστοιχα τα παρακάτω διαλυμένα σώματα: NaHSO₃, NaOH και NaHSO₄. Τα τρία αυτά διαλύματα έχουν την ίδια % w/v περιεκτικότητα. Για τις συγκεντρώσεις C₁, C₂ και C₃ αντίστοιχα των τριών αυτών διαλυμάτων ισχύει:

α. C₁ = C₂ = C₃ γ. C₂ < C₁ < C₃

β. C₁ < C₂ < C₃ δ. C₃ < C₁ < C₂.

Βάλτε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση και αιτιολογήστε την επιλογή σας.

11. Τέσσερα διαλύματα Δ₁, Δ₂, Δ₃ και Δ₄ παρασκευάστηκαν ως εξής:

Το διάλυμα Δ₁ με διαβίβαση 2,24L HCl υπό STP σε νερό, οπότε προέκυψε διάλυμα όγκου 1L.

Το διάλυμα Δ₂ με αραίωση 100mL του διαλύματος Δ₁ με 100mL H₂O.

Το διάλυμα Δ₃ με ανάμειξη 100mL του διαλύματος Δ₁ και 100mL του διαλύματος Δ₂.

Το διάλυμα Δ₄ με διαβίβαση 1,12L HCl υπό STP σε 500mL του διαλύματος Δ₁, οπότε προέκυψε διάλυμα όγκου 500mL.

α. Να διατάξετε κατά σειρά αυξανόμενης συγκέντρωσης τα τέσσερα αυτά διαλύματα (δεν απαιτούνται για το σκοπό αυτό αριθμητικοί υπολογισμοί).

β. Αντιστοιχήστε το κάθε διάλυμα της στήλης (Ι) με τις ποσότητες ενός διαλύματος NaOH 0,5Μ της στήλης (ΙΙ), έτσι ώστε αν αναμειχθούν τα διαλύματα που αντιστοιχίζονται να προκύπτουν ουδέτερα διαλύματα.

(Ι) (ΙΙ)

100mL διαλύματος Δ₁ 20mL

100mL διαλύματος Δ₂ 10mL

100mL διαλύματος Δ₃ 40mL

100mL διαλύματος Δ₄ 15mL

12. i) Αν x mL διαλύματος HCl συγκέντρωσης C εξουδετερώνονται πλήρως από ψ mL διαλύματος Ca(OH)₂ της ίδιας συγκέντρωσης C, τότε για τους αριθμούς x, ψ ισχύει:

α. x > ψ β. x < ψ γ. x = ψ δ. ψ = 2x

Βάλτε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση.

ii) Αν αντικατασταθεί το πρώτο από τα παραπάνω διαλύματα με διάλυμα H₃PO₄ της ίδιας συγκέντρωσης C, ποια σχέση θα συνδέει τότε τους αριθμούς x, ψ; Αιτιολογήστε την απάντησή σας.

13. Ένα διάλυμα HCl (Δ₁) έχει όξινη γεύση, μετατρέπει σε κόκκινο το μπλε βάμμα του ηλιοτροπίου και αντιδρά με ψευδάργυρο ελευθερώνοντας αέριο Η₂. Ένα διάλυμα ΝaOH (Δ₂) μετατρέπει σε μπλε το κόκκινο βάμμα του ηλιοτροπίου και αντιδρά με HCl.

i) Πού οφείλονται οι παραπάνω ιδιότητες των διαλυμάτων Δ₁και Δ₂;

ii) Να αναφέρετε άλλα δύο διαλύματα που να έχουν τις ιδιότητες του Δ₁ και άλλα δύο που να έχουν τις ιδιότητες του Δ₂, που αναφέρθηκαν παραπάνω.

iii) Αν τα διαλύματα Δ₁ και Δ₂ περιέχουν 1mol HCl και 1mol NaOH αντίστοιχα και αναμειχθούν, τότε το διάλυμα που θα προκύψει από την ανάμειξη αυτή:

α. θα έχει τις ιδιότητες του διαλύματος Δ₁

β. θα έχει τις ιδιότητες του διαλύματος Δ₂

γ. θα έχει ορισμένες από τις ιδιότητες του Δ₁ και ορισμένες του Δ₂

δ. δε θα έχει καμιά από τις ιδιότητες των διαλυμάτων Δ₁ και Δ₂.

Βάλτε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση και αιτιολογήστε την επιλογή σας.

14. Στη στήλη (Ι) περιέχονται οι όγκοι και οι συγκεντρώσεις τεσσάρων διαλυμάτων οξέων οι οποίοι εξουδετερώνονται από τους όγκους ενός διαλύματος NaOH που περιέχονται στη στήλη (ΙΙΙ). Η στήλη (ΙΙ) περιλαμβάνει τον αριθμό mol του κάθε οξέος που περιέχεται στο αντίστοιχο διάλυμα.

(Ι) (ΙΙ) (III)

όγκος διαλύματος οξέος αριθμός mol οξέος όγκος διαλ/τος NaOH

20mL διαλύματος ΗΝΟ₃ 0,2Μ 0,02 12mL

30mL διαλύματος Η₂SΟ₄ 0,1Μ 0,004 8mL

40mL διαλύματος ΗCl 0,5Μ 0,003 40mL

10mL διαλύματος Η₃PΟ₄ 0,1Μ 0,001 6mL

i) Να γίνει η αντιστοίχηση μεταξύ των στοιχείων των στηλών (Ι), (ΙΙ) και (ΙΙΙ).

ii) Να βρεθεί η συγκέντρωση C του διαλύματος NaOH.

4.9 Ασκήσεις - Προβλήματα

1. Να υπολογίσετε:

α) τον αριθμό ατόμων οξυγόνου που περιέχονται σε 22g CO₂

β) τον όγκο του CO σε STP που περιέχει τον ίδιο αριθμό ατόμων οξυγόνου με αυτόν που περιέχεται στα 22g CO₂

γ) τη μάζα των υδρατμών που έχει τον ίδιο όγκο σε STP με την παραπάνω ποσότητα CO₂.

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: C:12, Ο:16, Η:1.

2. 672mL μιας αέριας χημικής ένωσης Α που αποτελείται από Ν και Ο, μετρημένα σε πρότυπες συνθήκες (STP), έχουν μάζα 1,38g και περιέχουν 0,42g αζώτου. Να υπολογισθούν:

α) η μοριακή μάζα (μοριακό βάρος) του αερίου Α

β) ο αριθμός mol ατόμων Ν και ο αριθμός mol ατόμων O που περιέχονται στα 1,38g του αερίου Α και

γ) να βρεθεί ο μοριακός τύπος του αερίου Α.

Δίνονται οι ατομικές μάζες (ατομικά βάρη) των στοιχείων: Ν:14, Ο:16.

3. Ο αέρας δεχόμαστε ότι είναι μείγμα που περιέχει Ν₂ και Ο₂. 112L αέρα σε πρότυπες συνθήκες έχουν μάζα 144g. Να υπολογισθούν:

α) η % w/v περιεκτικότητα του αέρα ως προς το Ν₂ και ως προς το Ο₂;

β) η % w/w περιεκτικότητα του αέρα ως προς το Ν₂ και ως προς το Ο₂;

γ) η μάζα που έχουν 5,6L αέρα, μετρημένα σε πρότυπες συνθήκες;

δ) τα συνολικά μόρια των αερίων που περιέχονται σε 11,2L αέρα, μετρημένα σε STP;

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Ν:14, Ο:16.

4. Να υπολογίσετε:

i) τον όγκο που καταλαμβάνουν 5,6g CO:

α) σε πρότυπες συνθήκες

β) σε θερμοκρασία 227 °C και πίεση 380mmHg

ii) την πυκνότητα του CO:

α) σε πρότυπες συνθήκες

β) σε θερμοκρασία 227 °C και πίεση 380mmHg

iii) τον αριθμό μορίων που περιέχονται σε 4,1L CO μετρημένα σε θερμοκρασία 227 °C και πίεση 570mmHg.

Δίνονται τα ατομικά βάρη των στοιχείων: C:12, Ο:16.

5. Σε δοχείο σταθερού όγκου 16,4L βρίσκεται ένα αέριο χημικό στοιχείο Α σε θερμοκρασία 227 °C και πίεση 950mmHg. Το αέριο αυτό έχει μάζα 1g και αποτελείται από 3,01 × 10²³ άτομα. Να υπολογίσετε:

α) το μοριακό βάρος του αερίου Α

β) τον αριθμό μορίων του αερίου Α που περιέχονται στο δοχείο

γ) τον αριθμό ατόμων που αποτελούν το μόριο του αερίου Α. Ποιο κατά την άποψή σας είναι το αέριο Α;

δ) την πίεση που θα ασκείται στο δοχείο όταν ψυχθεί στους 27 °C.

6. Ορισμένη ποσότητα CO₂ έχει όγκο 600cm³ σε πίεση 4,1atm και θερμοκρασία 27 °C. Να υπολογισθούν:

α) η μάζα του CO₂ και ο αριθμός mol των ατόμων του άνθρακα που περιέχεται στην ποσότητα αυτή του CO₂

β) ο όγκος που καταλαμβάνει η παραπάνω ποσότητα του CO₂ σε STP

γ) η πυκνότητα του CO₂ i) σε STP και ii) σε πίεση 4,1atm και θερμοκρασία 27 °C.

Δίνονται οι ατομικές μάζες: C:12, Ο:16.

7. Μία αέρια χημική ένωση Α που αποτελείται από άνθρακα και υδρογόνο (υδρογονάνθρακας) έχει πυκνότητα σε STP, 2,5g/L.

α) Ποιο είναι το μοριακό βάρος αυτού του υδρογονάνθρακα Α;

β) Πόση είναι η πυκνότητα του υδρογονάνθρακα αυτού σε πίεση 2atm και θερμοκρασία 27 °C;

γ) Αν σε κάθε μόριο της ένωσης Α περιέχονται 4 άτομα άνθρακα, βρείτε το μοριακό της τύπο.

δ) Από πόσα g C και από πόσα g Η αποτελούνται 100g του υδρογονάνθρακα Α;

Ατομικές μάζες: C:12, Η:1.

8. Σε ένα κενό δοχείο σταθερού όγκου 16,4L εισάγονται 16g οξυγόνου. Να υπολογίσετε:

α) την πίεση του οξυγόνου σε θερμοκρασία 27 °C

β) τη θερμοκρασία που πρέπει να αποκτήσει το οξυγόνο, ώστε η πίεσή του να γίνει 0,8atm.

Δίνεται το ατομικό βάρος του οξυγόνου: 16.

9. Ένα ισομοριακό αέριο μείγμα υδρογόνου και αζώτου έχει μάζα 12g.

α) Υπολογίστε τον αριθμό των mol και τη μάζα του κάθε συστατικού του αερίου αυτού μείγματος.

β) Το μείγμα αυτό εισάγεται σε ένα δοχείο Δ και ασκεί πίεση 0,82atm σε θερμοκρασία 47 °C. Πόσος είναι ο όγκος του δοχείου Δ;

Δίνονται τα ατομικά βάρη των στοιχείων: Η:1, Ν:14.

10. Ένα αέριο μείγμα οξυγόνου - αζώτου μάζας 14,8g έχει όγκο 11,2L σε πρότυπες συνθήκες.

α) Πόση είναι η μάζα και ο όγκος του κάθε αερίου σε STP που περιέχεται στο μείγμα;

β) Πόση είναι η πυκνότητα του μείγματος αυτού σε θερμοκρασία 47 °C και πίεση 8,2atm;

γ) Να εξηγήσετε πως μπορούμε να διπλασιάσουμε την πυκνότητα του μείγματος αυτού χωρίς να μεταβάλλουμε τη θερμοκρασία του.

Ατομικές μάζες: Ο:16, Ν:14.

11. Αέριο μείγμα CO₂ και C₃H₈ έχει μάζα 22g.

α) Υπολογίστε τον αριθμό mol του μείγματος καθώς και τον όγκο του σε πρότυπες συνθήκες.

β) Αν από το μείγμα αυτό, το οποίο βρίσκεται σε ένα δοχείο σταθερού όγκου, απομακρύνουμε κατάλληλα το CO₂, χωρίς να μεταβάλλουμε τη θερμοκρασία, διαπιστώνουμε ότι η πίεσή του μειώνεται στο 1/4 της αρχικής της τιμής. Με βάση το δεδομένο αυτό υπολογίστε τη μάζα του κάθε αερίου στο αρχικό μείγμα.

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: C:12, Ο:16, Η:1.

12. Διαλύσαμε 5,6L αερίου HCl μετρημένα σε πρότυπες συνθήκες σε νερό και παρασκευάσαμε 500mL διαλύματος Δ.

Σε 100mL του διαλύματος Δ προσθέσαμε νερό και πήραμε διάλυμα Δ₁ με συγκέντρωση 0,2Μ.

Άλλα 100mL του διαλύματος Δ τα αναμείξαμε με 400mL διαλύματος HCl 1Μ και προέκυψε διάλυμα Δ₂.

Στα υπόλοιπα 300mL του διαλύματος Δ διαλύσαμε ακόμα μια ποσότητα ΗCl και παρασκευάσαμε διάλυμα Δ₃ όγκου 300 mL και συγκέντρωση 0,9Μ. Να βρεθούν:

α) η συγκέντρωση του διαλύματος Δ.

β) πόσα mL νερού προσθέσαμε στα 100mL του διαλύματος Δ για την παρασκευή του Δ₁.

γ) η συγκέντρωση του διαλύματος Δ₂.

δ) η μάζα του HCl που προστέθηκε στα 300mL του διαλύματος Δ για την παρασκευή του διαλύματος Δ₃.

Δίνονται τα ατομικά βάρη των στοιχείων: Η:1, Cl:35,5.

13. Ένα αέριο μείγμα όγκου 5,6L σε πρότυπες συνθήκες, που αποτελείται από Η₂ και HCl διαβιβάστηκε σε 200g H₂O, οπότε συγκρατήθηκε μόνο το HCl και προέκυψε διάλυμα όγκου 200mL και μάζας 207,3g. Να βρεθούν:

α) η μοριακή κατ’ όγκο συγκέντρωση (C) του διαλύματος που προέκυψε.

β) η % v/v σύσταση του αρχικού μείγματος των δύο αερίων.

γ) ο όγκος του νερού που πρέπει να προστεθεί στο παραπάνω διάλυμα, ώστε να προκύψει νέο διάλυμα με συγκέντρωση 0,1Μ.

14. Σε 400mL διαλύματος Δ₁ ΚΟΗ πυκνότητας 1,1g/mL και περιεκτικότητας 10% w/w διαλύσαμε άλλα 12g καθαρού ΚΟΗ και προέκυψε διάλυμα Δ₂ με όγκο επίσης 400mL. Να βρεθούν:

α) η μάζα του διαλύματος Δ₁

β) η μάζα του ΚΟΗ που περιέχεται στο διάλυμα Δ₁

γ) η % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος Δ₂

δ) η μοριακότητα κατ’ όγκο του διαλύματος Δ₂.

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Κ:39, Ο:16, Η:1.

15. Σε ένα φιαλίδιο του εργαστηρίου βρήκαμε 172g ΝaOH το οποίο διαπιστώσαμε ότι είχε απορροφήσει υγρασία. Ζυγίσαμε 12g απ’ αυτό και θερμάναμε για αρκετή ώρα μέχρι να απομακρυνθεί όλο το νερό. Μετά από τη θέρμανση παρέμεινε καθαρό NaOH μάζας 9g. Τα υπόλοιπα 160g από το NaOH του εργαστηρίου τα διαλύσαμε σε νερό και παρασκευάσαμε διάλυμα με συγκέντρωση C = 1M. Να υπολογιστούν:

α) το % ποσοστό υγρασίας που περιείχε το ένυδρο ΝaOH

β) ο όγκος του διαλύματος που παρασκευάσαμε.

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Na:23, Ο:16, Η:1.

16. Μία φιάλη περιείχε αέρια αμμωνία (NH₃) σε πίεση P₁ = 2atm και θερμοκρασία 27 °C. Διοχετεύσαμε ένα μέρος αυτής της αμμωνίας σε κρύο νερό, όπου διαλύθηκε πλήρως και προέκυψαν 2L διαλύματος συγκέντρωσης 0,1M. Η πίεση στη φιάλη έγινε τελικά P₂ = 1,18atm και η θερμοκρασία παρέμεινε σταθερή. Να βρεθούν:

α) ο αριθμός mol NH₃ που αφαιρέσαμε από τη φιάλη

β) ο όγκος της φιάλης.

17. Κατά την αραίωση 300mL ενός διαλύματος Δ₁ Η₂SO₄ 2M με 200mL νερού προέκυψαν 500mL διαλύματος Δ₂.

α) Πόσα g Η₂SO₄ περιέχονται στο διάλυμα Δ₁;

β) Ποια είναι η % w/v περιεκτικότητα του διαλύματος Δ₂;

γ) Με πόσα mL H₂Ο πρέπει να αραιωθούν 50mL του διαλύματος Δ₂, ώστε να προκύψει διάλυμα Δ₃ με συγκέντρωση C₃ = 0,5M;

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Η:1, S:32, Ο:16.

18. Διαθέτουμε δύο διαλύματα H₂SO₄ συγκεντρώσεων 0,5Μ και 2Μ.

α) Πόσα mL από το καθένα από αυτά τα διαλύματα πρέπει να αναμείξουμε για να παρασκευάσουμε 600 mL διαλύματος συγκέντρωσης 1Μ;

β) Πόσα mL του ενός από τα δύο διαλύματα που διαθέτουμε πρέπει να αραιώσουμε για να παρασκευάσουμε 400 mL ενός άλλου διαλύματος συγκέντρωσης 1,5Μ.

19. Ο ένυδρος θειικός χαλκός ή γαλαζόπετρα (CuSO₄×5H₂O), όταν θερμαίνεται μετατρέπεται σε λευκό άνυδρο θειικό χαλκό (CuSO₄). Ο άνυδρος θειικός χαλκός απορροφάει εύκολα νερό και μετατρέπεται ξανά σε γαλάζιο CuSO₄×5H₂O.

Για να εξετάσουμε αν κάποια ποσότητα βενζίνης είναι νοθευμένη με νερό ρίξαμε μια ποσότητα άνυδρου CuSO₄ σε ένα δείγμα αυτής της βενζίνης, οπότε παρατηρήσαμε ότι ο θειικός χαλκός μετατράπηκε από λευκός σε γαλάζιο. Στη συνέχεια ζυγίσαμε 12g άνυδρου θειικού χαλκού, τον ρίξαμε σε 50mL δείγματος της βενζίνης και ανακατέψαμε για αρκετό χρόνο το μείγμα. Απόμακρύναμε τη βενζίνη, ζυγίσαμε το γαλάζιο στερεό σώμα που έμεινε και βρήκαμε τη μάζα του ίση με 13,8g. Πόσο % w/v νερό περιέχει αυτή η βενζίνη;

20. i) Να γράψετε τη χημική εξίσωση που περιγράφει την εξουδετέρωση του θειικού οξέος από το καυστικό νάτριο.

ii) Με βάση την εξίσωση αυτή να υπολογίσετε:

α) τον αριθμό mol του θειικού οξέος που αντιδρούν με 0,3 mol καυστικού νατρίου

β) τη μάζα του καυστικού νατρίου που αντιδρά με 0,2 mol θειικού οξέος

γ) τη μάζα του άλατος που προκύπτει από την εξουδετέρωση 16g NaOH με την απαιτούμενη ποσότητα του οξέος.

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Νa:23, S:32, Η:1, Ο:16.

21. i) Να γράψετε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης που πραγματοποιείται κατά τη διαβίβαση περίσσειας αέριας αμμωνίας σε διάλυμα θειικού οξέος.

ii) Mε βάση την αυτή να υπολογίσετε:

α) τη μάζα του οξέος που αντέδρασε με 4,48L αμμωνίας σε κανονικές συνθήκες

β) τον όγκο σε STP της αμμωνίας που πρέπει να διαβιβασθεί σε ένα διάλυμα που περιέχει 0,25 mol θειικού οξέος για να το εξουδετερώσει, καθώς και τη μάζα του άλατος που θα παραχθεί από την εξουδετέρωση αυτή.

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Η:1, Ο:16, Ν:14, S:32

22. Να υπολογίσετε:

α) τον αριθμό mol του ΗΝΟ₃ που απαιτούνται για την εξουδετέρωση 5mol Ca(OH)₂, καθώς και την ποσότητα του άλατος που θα παραχθεί

β) τη μάζα του Al(OH)₃ που εξουδετερώνεται πλήρως από 19,6g H₂SO₄

γ) τον όγκο σε STP του αέριου HCl που απαιτείται για την εξουδετέρωση 2,8g KOH, καθώς και τη μάζα του άλατος που θα παραχθεί.

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Αl:27, H:1, O:16, S:32, K:39, Cl:35,5.

23. Παρασκευάστηκε το ένυδρο αλάτι Al₂(SO₄)₃×24Η₂Ο με εξουδετέρωση 0,6mol της κατάλληλης βάσης από την απαιτούμενη ποσότητα διαλύματος του κατάλληλου οξέος.

α) Να γράψετε τη χημική εξίσωση της αντίδρασης παρασκευής του παραπάνω άλατος

β) Να υπολογίσετε τη μάζα του ένυδρου άλατος που παρασκευάσθηκε.

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Al:27, S:32, H:1, O:16

24. Για την εξουδετέρωση 50mL διαλύματος ΗΝΟ₃ περιεκτικότητας 12,6% w/v χρησιμοποιήθηκε η κατάλληλη ποσότητα διαλύματος ΚΟΗ 11,2% w/v.

α) Πόσα mol ΗΝΟ₃ περιείχε το διάλυμα ΗΝΟ₃ που εξουδετερώθηκε;

β) Πόσα mL καταναλώθηκαν από το παραπάνω διάλυμα ΚΟΗ;

γ) Πόση είναι η περιεκτικότητα % w/v του διαλύματος που προέκυψε μετά την εξουδετέρωση;

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Η:1, Ν:14, Ο:16, Κ:39.

25. 20mL διαλύματος Δ₁ NaOH εξουδετερώνονται από 20mL διαλύματος Δ₂ H₂SO₄ 0,5Μ.

α) Να γράψετε τη χημική εξίσωση της εξουδετέρωσης.

β) Να υπολογίσετε τον αριθμό mol του Η₂SO₄ που περιέχονται στο διάλυμα Δ₂.

γ) Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύματος Δ₁.

26. 40mL διαλύματος Δ₁ H₂SO₄, εξουδετερώνονται από 50mL διαλύματος Δ₂ ΚΟΗ 0,4Μ. Να βρεθούν:

α) ο αριθμός των mol του ΚΟΗ που περιέχονται στο διάλυμα Δ₂

β) η μοριακή κατ΄όγκο συγκέντρωση του διαλύματος Δ₁

γ) ο όγκος ενός διαλύματος ΝΗ₃ 0,1Μ που απαιτείται για την εξουδετέρωση 20mL του διαλύματος Δ₁.

27. Για την εξουδετέρωση 200mL ενός διαλύματος Η₂SΟ₄ 0,6Μ, χρησιμοποιήθηκε ένα διάλυμα ΚΟΗ συγκέντρωσης 0,4Μ.

α) Να βρείτε τον αριθμό των mol του Η₂SΟ₄ που περιέχονται στο διάλυμα Η₂SΟ₄, να γράψετε τη χημική εξίσωση της εξουδετέρωσης και να υπολογίσετε το πλήθος των mol του ΚΟΗ που καταναλώθηκαν για την εξουδετέρωση αυτή.

β) Να υπολογίσετε τον όγκο του διαλύματος ΚΟΗ που καταναλώθηκε.

γ) Να υπολογίσετε τη μοριακή κατ’ όγκο συγκέντρωση του διαλύματος που προέκυψε μετά την εξουδετέρωση.

28. Κατά την εξουδετέρωση 40mL ενός διαλύματος ΚΟΗ περιεκτικότητας 11,2% w/v με ένα διάλυμα H₂SO₄ προέκυψε ένα ουδέτερο διάλυμα συγκέντρωσης 0,25Μ.

α) Να υπολογίσετε τη μάζα σε g και τον αριθμό mol του ΚΟΗ που περιείχε το αρχικό διάλυμα.

β) Να γράψετε τη χημική εξίσωση της εξουδετέρωσης και με βάση αυτή να υπολογίσετε τον αριθμό mol του οξέος που καταναλώθηκε και τον αριθμό mol του άλατος που προέκυψε μετά την εξουδετέρωση.

γ) Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύματος H₂SO₄ που χρησιμοποιήθηκε κατά την εξουδετέρωση.

Δίνονται οι ατομικές μάζες για τα στοιχεία: Κ:39, Η:1, Ο:16.

29. Αναμείξαμε 400mL διαλύματος ΗΝΟ₃ 0,4Μ με 100mL διαλύματος ΝaΟΗ 2Μ.

α) Πόσα mol διαλυμένης ουσίας περιείχε το καθένα από τα δύο αρχικά διαλύματα;

β) Πόσα mol από κάθε διαλυμένη ουσία περιέχει το τελικό διάλυμα;

γ) Ποιες είναι οι μοριακές συγκεντρώσεις του τελικού διαλύματος ως προς κάθε διαλυμένη ουσία;

30. Σε 500mL διαλύματος Ca(OH)₂ διαβιβάσαμε 1,12L αέριου HCl σε STP και προέκυψε ένα ουδέτερο διάλυμα Δ όγκου 500mL.

α) Ποια ήταν η συγκέντρωση του αρχικού διαλύματος Ca(OH)₂;

β) Ποια είναι η περιεκτικότητα % w/v του διαλύματος που προέκυψε τελικά;

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Ca:40, Cl:35,5.

31. Για να εξουδετερωθούν 250mL ενός διαλύματος Δ₁ H₂SO₄ καταναλώθηκαν 150mL διαλύματος Δ₂ ΚΟΗ 0,2Μ.

α) Πόσα mol διαλυμένης ουσίας περιείχε το καθένα από τα διαλύματα Δ₁ και Δ₂ και ποια ήταν η συγκέντρωση του διαλύματος Δ₁;

β) Πόση είναι η μοριακή συγκέντρωση του τελικού διαλύματος και πόση θα είναι η μάζα του στερεού υπολείμματος που θα προκύψει, αν απoμακρύνουμε με εξάτμιση όλη την ποσότητα του νερού;

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: K:39, S:32, H:1, O:16.

32. Σε ένα ποτήρι με νερό ρίχνουμε μια ποσότητα Ca(OH)₂ (ασβέστη). Ανακατεύουμε καλά το μείγμα και στη συνέχεια το αφήνουμε για λίγα λεπτά μέχρι να καθιζήσει όλη η ποσότητα του αδιάλυτου Ca(OH)₂. Από το διαυγές διάλυμα που βρίσκεται πάνω από το ίζημα παίρνουμε με ένα σιφώνι 25mL, το ρίχνουμε σε μία κωνική φιάλη και το εξουδετερώνουμε με διάλυμα HCl 0,1M. Για την εξουδετέρωση αυτή καταναλώνουμε 20mL διαλύματος. Να βρεθούν:

α) η διαλυτότητα σε g/L του Ca(OH)₂

β) ο όγκος ενός κορεσμένου διαλύματος Ca(OH)₂, που μπορεί να εξουδετερώσει την ίδια ποσότητα ΗΝΟ₃, με αυτή που εξουδετερώνεται από 20mL διαλύματος ΚΟΗ, 1Μ.

Ατομικές μάζες στοιχείων: Ca:40, H:1, O:16.

33. Τα στοιχεία της πρώτης στήλης περιέχουν τους όγκους ενός διαλύματος ΝaΟΗ, 0,2Μ που απαιτούνται για την εξουδετέρωση ενός διαλύματος H₂SO₄, 0,5M, του oποίου οι απαιτούμενοι όγκοι περιέχονται στη δεύτερη στήλη.

Όγκος διαλύματος NaOH 0,2Μ Όγκος διαλύματος H₂SO₄ 0,5M

x mL 4 mL

100 mL x mL

50 mL 10 mL

α) Να γίνει η αντιστοίχηση μεταξύ των στοιχείων της πρώτης και της δεύτερης στήλης.

β) Να βρεθεί η τιμή του x.

34. Σε τέσσερα μπουκάλια ενός εργαστηρίου περιέχονται τα υγρά Α, Β, Γ και Δ όπου:

Α: 400mL διαλύματος ΗΝΟ₃ 0,5Μ

Β: 25g H₂SO₄ περιεκτικότητας 98% w/w

Γ: 100mL διαλύματος Η₃ΡΟ₄ περιεκτικότητας 9,8% w/v

Δ: 500g διαλύματος ΗBr περιεκτικότητας 6,28% w/w

α) Να υπολογίσετε τον αριθμό mol του οξέος, που περιέχεται σε κάθε διάλυμα.

β) Να διατάξετε τα οξέα Α, Β, Γ και Δ ανάλογα με την ποσότητα του ΝaΟΗ που μπορούν να εξουδετερώσουν, ξεκινώντας από το οξύ που αντιδρά με τη μικρότερη ποσότητα ΝaΟΗ.

1.................... , 2.................. , 3..................... , 4....................

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Η:1, Ν:14, Ο:16, S:32, Ρ:32, Br:80.

35. Για να εξουδετερωθούν 50mL ενός διαλύματος κάποιου οξέος Α, συγκέντρωσης 0,2Μ, καταναλώθηκαν 20mL από ένα διάλυμα NaOH, 1Μ.

i) Το οξύ Α μπορεί να είναι:

α. το θειικό οξύ β. το νιτρικό οξύ

γ. το υδροχλώριο δ. το φωσφορικό οξύ

Βάλτε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση και αιτιολογήστε την επιλογή σας.

ii) Υπολογίστε τον όγκο ΝΗ₃ που απαιτείται σε πρότυπες συνθήκες για την εξουδετέρωση άλλων 50mL από το παραπάνω διάλυμα του οξέος Α.

36. Αναμείχθηκαν 40mL ενός διαλύματος Δ₁ ΚΟΗ, με 60mL διαλύματος Δ₂ ΗΝΟ₃ και αραιώθηκε το διάλυμα που προέκυψε με 300mL νερό. Για να εξουδετερωθούν 100mL από το αραιωμένο διάλυμα Δ₃, καταναλώσαμε 5mL από το διάλυμα Δ₁.

α) Να βρείτε το λόγο των συγκεντρώσεων C₁/C₂ των διαλυμάτων Δ₁ και Δ₂.

β) Με ποια αναλογία όγκων πρέπει να αναμείξουμε τα διαλύματα Δ₁και Δ₂ για να προκύψει ουδέτερο διάλυμα;

37. Στον αποστακτήρα μιας αποστακτικής συσκευής βάλαμε 520mL διαλύματος HCl, 0,1Μ. Θερμάναμε το διάλυμα και διαβιβάσαμε το μείγμα των υδρατμών και του υδροχλωρίου που προέκυψε σε ένα ποτήρι που περιείχε κρύο νερό. Όταν διακόψαμε το πείραμα, παρέμειναν στον αποστακτήρα 500mL ενός διαλύματος Δ₁, ενώ το ποτήρι περιείχε 200mL ενός διαλύματος Δ₂. Από το διάλυμα Δ₁ πήραμε 100mL, τα οποία εξουδετερώσαμε με 4mL διαλύματος NaOH, 0,1Μ.

α) Πόσα mol HCl παρέμειναν στον αποστακτήρα;

β) Ποια είναι η συγκέντρωση του διαλύματος Δ₂;

38. Ένα δοχείο σταθερού όγκου περιέχει 0,4mol αέριου HCl σε πίεση 0,8atm. Στο δοχείο αυτό εισάγουμε αέρια αμμωνία, ενώ διατηρούμε με κατάλληλο τρόπο σταθερή τη θερμοκρασία.

α) Πόση θα γίνει η πίεση του συστήματος, όταν εισαχθούν στο δοχείο 0,1mol ΝΗ₃;

β) Πόσα mol ΝΗ₃ πρέπει να εισαχθούν στο δοχείο, ώστε η πίεση του συστήματος να γίνει 0,2atm; (να εξετάσετε δύο περιπτώσεις)

Υπενθυμίζεται ότι το χλωριούχο αμμώνιο είναι στερεό.

39. Ένα δοχείο σταθερού όγκου περιέχει άγνωστη ποσότητα αέριας αμμωνίας. Εισάγουμε στο δοχείο αυτό αέριο HCl με αργό ρυθμό, διατηρώντας σταθερή τη θερμοκρασία, ενώ μετράμε συνεχώς την πίεση του συστήματος. Παρατηρήθηκε ότι, όταν η ποσότητα του HCl που εισήχθη στο δοχείο ήταν 0,8mol, η πίεση αυτού απέκτησε την ίδια τιμή με αυτή που είχε όταν είχαν εισαχθεί 0,2mol HCl.

α) Να εξηγήσετε αυτό το φαινόμενο.

β) Να βρείτε τον αριθμό των mol της ΝΗ₃ που περιείχε αρχικά το δοχείο πριν εισαχθεί σ’ αυτό HCl.

40. Για την εξουδετέρωση 50mL ενός διαλύματος Δ ΗΝΟ₃, χρησιμοποιήθηκαν 2,8g οξειδίου του ασβεστίου.

α) Ποια είναι η μοριακή κατ’ όγκο συγκέντρωση του διαλύματος Δ;

β) Πόσα g του καθενός από τα οξείδια Na₂O και BaO εξουδετερώνουν από 50mL του διαλύματος Δ;

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Νa:23, Ca:40, Βα:137, Ο:16.

41. Tα οξείδια Na₂O, K₂O, BaO και CaO, όπως είναι γνωστό, αντιδρούν με το νερό και σχηματίζουν τις αντίστοιχες βάσεις.

α) Γράψτε τις χημικές εξισώσεις που αποδίδουν τα παραπάνω χημικά φαινόμενα.

β) Υπολογίστε τη μάζα του καθενός από αυτά τα οξείδια που απαιτείται, για να παρασκευασθούν από 5L διαλύματος της αντίστοιχης βάσης συγκέντρωσης 0,04Μ.

42. Ένα κομμάτι νάτριο αφέθηκε στον αέρα, οπότε ένα μέρος του οξειδώθηκε προς Na₂O. Ζυγίσαμε μετά το κομμάτι αυτό και βρήκαμε τη μάζα του ίση με 24,6g. Μετά το ρίξαμε σε νερό, οπότε ελευθερώθηκε ένα αέριο Α όγκου 8,96L σε STP και προέκυψε διάλυμα Δ όγκου 500mL.

α) Γράψτε τις χημικές εξισώσεις όλων των χημικών φαινομένων που πραγματοποιήθηκαν.

β) Υπολογίστε τη μάζα του στερεού πριν και μετά την οξείδωση και το % ποσοστό του νατρίου που οξειδώθηκε.

γ) Βρείτε τη μοριακή κατ’ όγκο συγκέντρωση του διαλύματος Δ.

δ) Υπολογίστε τον όγκο ενός διαλύματος Η₂SO₄, 2Μ που απαιτείται για την εξουδετέρωση του διαλύματος Δ.

Ατομικές μάζες στοιχείων: Να:23, Ο:16, Η:1

43. 19,5g Zn αντιδρούν με 500mL διαλύματος Δ₁ HCl, οπότε παράγεται αέριο Α και διάλυμα Δ₂ όγκου 500mL με pH = 7. Όλη η ποσότητα του αερίου Α αντιδρά πλήρως με περίσσεια Ν₂ και παράγεται αέριο Β, το οποίο διαβιβάζεται σε 500 mL διαλύματος Δ₃ Η₂SO₄ 2Μ και προκύπτουν 500mL διαλύματος Δ₄.

α) Να γράψετε τις χημικές εξισώσεις οι οποίες περιγράφουν τα παραπάνω χημικά φαινόμενα.

β) Να βρείτε τη συγκέντρωση του διαλύματος Δ₁.

γ) Να βρείτε ποιες ουσίες περιέχει το διάλυμα Δ₄ και τη συγκέντρωσή τους στο διάλυμα αυτό.

Δίνεται η ατομική μάζα του Zn ίση με 65.

44. Κράμα Cu - Zn μάζας 19,2g προστίθεται σε 400mL διαλύματος HCl 2Μ, οπότε αρχίζει να ελευθερώνεται ένα αέριο το οποίο συλλέγεται σε κενό δοχείο Δ όγκου 2L. Όταν σταματήσει η έκλυση αερίου, έχει παραμείνει στο διάλυμα μια ποσότητα αδιάλυτου στερεού, ενώ το αέριο στο δοχείο Δ ασκεί πίεση 1,23atm σε θερμοκρασία 27 °C.

α) Να γράψετε τη χημική εξίσωση που περιγράφει το χημικό φαινόμενο στο οποίο οφείλεται η έκλυση αερίου.

β) Να βρείτε τον αριθμό mol του αερίου που ελευθερώθηκε.

γ) Να βρείτε τη συγκέντρωση του τελικού διαλύματος ως προς κάθε διαλυμένη ουσία που περιέχει.

δ) Να βρείτε την % κατά βάρος περιεκτικότητα του κράματος.

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: Cu:63,5, Zn:65.

45. Αναφλέξαμε ένα κομμάτι λευκού φωσφόρου στον ατμοσφαιρικό αέρα και διαβιβάσαμε τους ατμούς του πεντοξειδίου του φωσφόρου που προέκυψαν σε νερό. Οι ατμοί αντέδρασαν πλήρως με το νερό και σχηματίστηκε ένα διάλυμα οξέος όγκου 400mL. Από το διάλυμα αυτό πήραμε 100mL και για να το εξουδετερώσουμε καταναλώσαμε 20mL διαλύματος KOH 0,5Μ.

α) Να γράψετε τις χημικές εξισώσεις οι οποίες περιγράφουν τα παραπάνω χημικά φαινόμενα.

β) Να υπολογίσετε τη μοριακή κατ’ όγκο συγκέντρωση (C) του διαλύματος του οξέος που παράχθηκε.

γ) Να υπολογίσετε τη μάζα του P που κάηκε.

Ατομική μάζα Ρ:31.

4.10 Κριτήρια αξιολόγησης

Παράδειγμα ωριαίου κριτηρίου αξιολόγησης

Αντικείμενο εξέτασης: Ατομικό - μοριακό βάρος, mol, γραμμομοριακός όγκος, καταστατική εξίσωση αερίων, συγκέντρωση διαλύματος, στοιχειομετρικοί υπολογισμοί.

Στοιχεία μαθητή:

Επώνυμο: .................................................. Όνομα: ...........................................

Τάξη: ........ Τμήμα: ..........

Μάθημα: ..........................

Ημερομηνία: .....................

ΘΕΜΑ 1ο

1. Γραμμομοριακός όγκος (Vm) μιας ουσίας ονομάζεται ................................... ...................................................................................................................... .................................................................................................................... . Στις ίδιες συνθήκες πίεσης και θερμοκρασίας ο Vm όλων των αερίων έχει .......................... τιμή.

Σε πρότυπες συνθήκες ο Vm όλων των αερίων είναι .................................. .

2. Να κάνετε την αντιστοίχηση των στοιχείων που περιέχονται στις στήλες Ι, ΙΙ, ΙΙΙ και IV.

(Ι) (ΙΙ) (ΙΙΙ) (IV)

αριθμός mol αερίου μάζα αερίου αριθμός μορίων όγκος σε STP

0,25 mol CH₄ 4g 6,02 . 10²³ 5,6L

0,5 mol C₂H₂ 17g 3,01 . 10²³ 22,4L

1 mol NH₃ 13g 1,505 . 10²³ 11,2L

Δίνονται οι ατομικές μάζες των στοιχείων: C:12, Η:1, Ν:14.

ΘΕΜΑ 2ο

1. Εξηγήστε αν η παρακάτω πρόταση είναι σωστή ή λανθασμένη. «Αν διπλασιάσουμε τον όγκο ορισμένης ποσότητας ενός αερίου διατηρώντας τη θερμοκρασία σταθερή, η πίεσή του θα διπλασιαστεί».

.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................

2. Πέντε όμοια δοχεία Α, Β, Γ, Δ και Ε περιέχουν αντίστοιχα τα αέρια: C₃H₆, H₂, C₂H₄, CH₄ και C₂H₆, με την ίδια πίεση και ίδια θερμοκρασία.

α) Να διατάξετε τα πέντε αυτά αέρια κατά σειρά αυξανόμενης μοριακής μάζας.

............., ............., ............., ............., ............,

β) Εξετάστε ποιο από τα πέντε παραπάνω δοχεία περιέχει μεγαλύτερη μάζα αερίου.

.................................................................................................................

ΘΕΜΑ 3ο

4,48L αέριας ΝΗ₃ διαλύονται σε νερό και προκύπτει διάλυμα Δ₁ όγκου 200mL. 50mL από το διάλυμα Δ₁ αραιώνονται με προσθήκη νερού και προκύπτει διάλυμα Δ₂ συγκέντρωσης 0,2Μ. Να υπολογιστούν:

α) η συγκέντρωση του διαλύματος Δ₁

β) ο όγκος του νερού (σε mL) με τον οποίο αραιώθηκε το διάλυμα Δ₁

γ) ο αριθμός mol HCl που απαιτούνται για την πλήρη εξουδετέρωση 50mL του διαλύματος Δ₁.

.................................................................................................................

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι

Στοιχεία κριτηρίου σύντομης διάρκειας

Ερωτ.	Είδος	Προβλ. Χρόνος	Επίπεδο δυσκολίας	Διδακτικοί στόχοι που αξιολογούνται	Προτειν. Βαθμολογία
1.1	Πολ/λής επιλογής	2 min	Β	Κατανόηση των εννοιών: ατομική μάζα και ισότοπα	1,5
1.2	Πολ/λής επιλογής	2 min	Β	Κατανόηση της έννοιας μοριακή μάζα	1,5
1.3	Συμπλή-ρωσης	3 min	Α	Γνώση του γραμμομοριακού όγκου αερίων	1,5
1.4	Αντιστοί-χισης	5 min	B	Γνώση των σχέσεων μεταξύ του mol, της μάζας, του αριθμού μορίων και του όγκου σε STP	1,5
2.1	Σ-Λ με αι-τιολόγηση	5 min	Β	Ικανότητα εφαρμογής της καταστατικής εξίσωσης των αερίων	3
2.2	Συνδ/σμού	8 min	Γ	Κατανόηση της έννοιας μοριακή μάζα και ικανότητα εφαρμογής της καταστατικής εξίσωσης των αερίων	4
3	Ανάπτυξης	20 min	Β	Κατανόηση της έννοιας συγκέντρωση διαλύματος και ικανότητα εφαρμογής του νόμου αραίωσης ενός διαλύματος και στοιχειομετρικού υπολογισμού.	7

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΗΣ - ΧΗΜΕΙΑΣ (6983246489)

Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2016

Νέο εξεταστικό σύστημα το 2020 & εξελίξεις στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση

Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2016

Μη χαίρεστε, δεν καταργούνται οι πανελλήνιες

Σάββατο 8 Οκτωβρίου 2016

Χαμηλώνει ο πήχυς στο γυμνάσιο

Παρασκευή 7 Οκτωβρίου 2016

ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Α ΛΥΚΕΙΟΥ (5ο ΜΕΡΟΣ)

Translate